PRZEBIEG POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

Generał „Bór” Komorowski 31 lipca podjął decyzję o rozpoczęciu walki następnego dnia. Powstanie trwało 63 dni, od 1 sierpnia (od godziny 17:00, tzw. Godzina “W”) do 2 października 1944 roku (dłużej niż kampania wrześniowa). Komendantem powstania został pułkownik Antoni Chruściel, pseud. Monter. 

Powstańcy pozbawieni większych rezerw broni, szczególnie ciężkiego sprzętu, przy przedłużającej się walce, braku wsparcia z zewnątrz, nie mieli większych szans. ZSRR przyhamował ofensywę na odcinku warszawskim, pretekstu do tego dostarczały ciężkie, ze zmiennym szczęściem prowadzone boje na przedpolach stolicy. Pod naciskiem emigracyjnego rządu alianci uruchomili loty zaopatrzeniowe nad Warszawę, nie znajdując zrozumienia radzieckiego partnera, który nie zezwolił, poza jednym wyjątkiem, na lądowania w swojej strefie przyfrontowej (12 września). Samoloty musiały odbywać długą drogę tam i z powrotem z Brindisi. Stalin nie akceptował też prób udzielenia pomocy powstańcom przez żołnierzy generała Berlinga, po opanowaniu we wrześniu prawobrzeżnej Warszawy – Pragi. 

Niemcy do zwalczania powstańczego oporu użyli doświadczonych sił frontowych, wzmocnionych o formacje policyjne i kolaborantów różnych narodowości – wywodzących się także z ZSRR (jednostki Kamińskiego i Własowa). W niektórych rejonach stolicy wsławiły się one niebywałym okrucieństwem. 

Powstanie upadło, ponieważ z góry skazane było na niepowodzenie. Oprócz ogromnej przewagi wroga zadecydowało o tym stanowisko ZSRR, z rozmysłem wstrzymującego się od poparcia niewygodnej dla niego akcji, „brudną robotę” zostawiającego Niemcom, których przy okazji można było oskarżyć o nowe zbrodnie. Powodzeniu polskiemu zrywowi nie sprzyjało też stanowisko państw alianckich pragnących jak zwykle nie drażnić Stalina. Zresztą, ich możliwości wpływania na radzieckiego dyktatora malały wówczas z każdym dniem.